ALLINGAWIER – Marietje Steigenga bediende vrijdag voor het laatst de brug in de Kanaalweg over het Panhuyskanaal bij Allingawier. 57 Jaar werd de brug gedraaid door een Steigenga.
Met de ‘we’ bedoelt ze haar man Otto die als kind al de brug bediende, toen hij met zijn ouders op het komelkersspultsje aan de Kanaalweg bij de brug kwam wonen. Met de woning kregen Sierd en Aaltsje ook het werk op de brug er in 1957 bij. Dat betekende het hele jaar door alle dagen de brug ’s ochtends om half zeven al draaien voor de passerende melkboot.
,,Ik ha yn al dy 57 jier alle jierren wol in pear kear de brêge dien”, vertelt Otto. De laatste jaren had hij een nuluren contract bij de gemeente Súdwest-Fryslân, waar zijn vrouw in dienst is als brugwachter. ,,Dat moat foar de fersekering. Eltsenien kin net samar mear de brêge betsjinje.”
Hoe anders was dat vroeger, toen ook de vijf kinderen van Otto en Marietje meehielpen om de brug draaiende te houden. In 1977 kwamen zij naar de Kanaalweg en nam Marietje de brugtaken over. ,,Ik wie dochs thús, it koe wol neist de hûshâlding.” En dat werk was tot 1993 fysiek nog niet eens zo’n eenvoudig klusje. Tot die tijd was er namelijk een handbediende draaibrug.
,,Mei min waar en hurde wyn wie dat dreech”, vertelt Marietje aan de keukentafel. Dochter Nynke die ook aangeschoven is, kan dat beamen. ,,Ik holp dan wolris mei.” In weer en wind moest de brug bediend worden en de bomen aan weerszijden geopend en gesloten worden. ,,Ik bin faak wiet reind”, zegt Marietje.
Vanuit haar woning aan de Kanaalweg waar ze de huishouding runde, hield ze de boten op het kanaal continue in de gaten. Nog steeds is het gewenst dat de boten toeteren bij het naderen van de brug. Dat is bijzonder, want bij de meeste bruggen is dat niet meer nodig. ,,In soad minsken ha dêrom ek net mear in toeter oan boat, mar de fêste klanten út Makkum witte it wol. Dy Makkumers kinne blaze. Dat is foar ús wol maklik.” Marietje heeft heel wat loopjes gemaakt tussen de woning en de brug. ,,Yn ‘e simmer rekke ik hiel wat kilo’s kwyt”, grapt ze over de drukte. Op topdagen kwamen er meer dan honderd boten voorbij.
Klompke
Dat aantal wordt niet meer gehaald. ,,It is rêstiger wurden. No binne it noch goed tachtich gemiddeld op in moaie simmerdei.” Per jaar zijn er gemiddeld 6000 passages. Het werk op de brug is sinds 1993 ook minder inspannend geworden, dankzij de elektrificatie.
De brug bij Allingawier was destijds de laatste in Wûnseradiel die gemoderniseerd werd. Geen overbodige luxe want de oude draaibrug had geregeld kuren. Met een druk op de knoppen en vanuit een droog wachtershuisje kon Marietje sindsdien alle noodzakelijke handelingen verrichten.
De klomp kon royaal vanuit het hokje naar de passanten geslingerd worden. Het vissen naar bruggeld is sinds enkele jaren echter ook verleden tijd. ,,Moai foar de boatsjeminsken, mar dêrtroch mist wol it kontakt mei de minsken. Soms hear ik ek wol dat se it klompke misse.” Juist het klompje zorgde voor veel anekdotes. Die keer dat pake Sierd de klomp naar een meisje aan boord gooide die de klomp zo vasthield dat ze overboord gehengeld werd. En dan de talloze keren dat de klomp achter een staag van de mast bleef hangen. ,,En dy Dútser dy’t der 30 gûne yn die.”
De mooiste brugtarieven waren die van 75 cent of 1,5 euro. ,,Dan hiene we in soad fooien.” Verder kwamen met de klomp veel snoepjes voor de kinderen binnen en geregeld een flesje schnaps van Duitse varensgasten. Marietje toont in de keukenkast nog een voorraad. Minder mooie momenten waren er overigens ook. De wanbetaler waar Nynke op haar paard achterna ging. ,,Hy hat betelle”, lacht ze. Het dieptepunt was een aanval van een wachtende brommerrijder die Marietje enkel jaren geleden naar de keel greep. ,,Kinst it eins noait goed dwaan as brêgewachter, mar ik hold der wol rekkening mei dat it ferkear net te lang stilstie op ‘e dyk.”
De familie Steigenga heeft de brug de laatste jaren al een beetje uit handen gegeven. Marietje maakte onderdeel uit van het team van Súdwest-Fryslân dat de bediening regelde. Officieel gaat ze volgend jaar 18 april, drie maanden na haar 65ste verjaardag met pensioen. ,,Der stiene noch wat frije dagen, sadwaande is it hjoed myn leste dei. Ik hâld it kanaal altiten yn ‘e gaten, dat moat aanst ôfwenne.”
Cees Walinga
Fotobij: Marietje Steigenga op haar laatste werkdag als brugwachter in Allingawier
Foto Henk Bootsma
#bolswardsnieuwsblad #Friesland